اصول و مبانی داوری فوری سازمان جهانی مالکیت فکری در مقایسه با داوری عادی

داوری شیوه ای مسالمت آمیز برای حل و فصل اختلافات است که از دیرباز در بیشتر نظامهای حقوقی کم و بیش مورد توجه قرار داشته است. با گذشت زمان و گسترش روابط تجاری به ویژه در عرصه بین المللی، این راه حل اهمیت بیش تری به خود گرفته است. طرفین دعوا در این عرصه همواره در پی مراجع رسیدگی مستقل از مراجع قضایی دولتی هستند. همچنین رسیدگی با سرعت زیاد و هزینه اندک، امری است که از مراجع دولتی بر نمی آید. بنابراین، داوری به عنوان یک راه حل خصوصی می تواند پاسخگوی این نیاز روزافزون باشد. از سوی دیگر با توجه به اهمیت یافتن حقوق مالکیت فکری، داوری شیوه ای مناسب برای اختلافات مربوط به این دسته از حقوق خواهد بود. چراکه این گونه اختلافات نیاز بیش تری به سرعت در رسیدگی و صدور رای قطعی دارد. از این رو، سازمان جهانی مالکیت فکری (وایپو) با ایجاد مرکز داوری و میانجی گری، مقرراتی را برای حل و فصل اختلافات از طریق داوری وضع نموده است. این سازمان دو نوع داوری را پیش بینی کرده است: داوری عادی و داوری فوری. این دو نوع داوری ویژگی های مشترکی دارند که در سایر مقررات داوری بین المللی نیز دیده می شود. داوری در همه مقررات امری است اختیاری که به توافق طرفین بستگی دارد، مگر در موارد خاص. در داوری عادی و فوری وایپو همانند بیشتر قوانین داوری، موافقت نامه داوری مستقل از قرارداد اصلی به حساب می آید. اصل صلاحیت نسبت به صلاحیت نیز اصلی مشترک میان این دو نوع داوری است. اما آن چه باعث شده تا مرکز داوری و میانجی گری وایپو در کنار داوری عادی، نهادی به عنوان داوری فوری پیش بینی کند، همان نیاز روزافزون به سرعت و صرفه جویی در زمان است. بر همین اساس، با کاهش دادن مهلت ها و محدوده های زمانی از یک سو و ثابت نگه داشتن هزینه های داوری از سوی دیگر، داوری فوری ایجاد گردید. این شیوه داوری به طرفین این فرصت را می دهد تا با در نظر گرفتن اوضاع و احوال و میزان پیچیدگی اختلاف، برای حل و فصل آن یکی از این دو شیوه را برگزینند.